Μια ιστορική απόρρητη συνέντευξη του Ι. Μεταξά εξαιρετικά επίκαιρη

 

Μια ιστορική απόρρητη συνέντευξη του Ι. Μεταξά εξαιρετικά επίκαιρη

Δημοσιεύθηκε την 29/10/22 στην διαδικτυακή εφημερίδα  

Political.gr || Newspaper

Μ ε την εξαιρετική αφορμή της χθεσινής εθνικής επετείου αναδημοσιεύτηκαν τμήματα ενδιαφέροντος αρχειακού υλικού, ανάμεσά τους και μια εκμυστήρευση-απόρρητη ενημέρωση του Ιωάννη Μεταξά στους δημοσιογράφους λίγες ημέρες μετά το «alors, c’est la guerre» στον Εμανουέλε Γκράτσι. Σε αυτήν την ιδιαίτερη «συνέντευξη Τύπου», ο Μεταξάς εξηγεί αναλυτικά στους δημοσιογράφους το σκεπτικό του για το πώς μπήκαμε στον πόλεμο, τις κινήσεις που είχαν προηγηθεί και καταλήγει να μιλήσει εκ βαθέων και διεξοδικά παραθέτοντας την οπτική του για την εξωτερική πολιτική της χώρας. «Θα σας ειπώ τα πάντα. Θα σας ειπώ ακόμη και τα μεγάλα μου πολιτικά μυστικά», τους είχε πει προλογικά ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Μέσα στα πολλά και σημαντικά που «εκμυστηρεύεται» ο Μεταξάς -στους παρευρισκόμενους είχε δοθεί σαφής εντολή να μη δημοσιευτεί τίποτα με ποινή άμεσης φυλάκισης- βρίσκονται ιστορικής αξίας περιγραφές για τις διπλωματικές πρωτοβουλίες που

ανέλαβε, την αλληλογραφία με τις πρεσβείες μας σε Ρώμη, Τίρανα και Βουδαπέστη, την επικοινωνία του με τον Χίτλερ, τη «σύστασή» του να αποφύγει «θερμό επεισόδιο» με την Ιταλία και την υπόσχεσή του να συμπεριληφθεί η Ελλάδα στη «Νέα Τάξη» της γερμανικής Ευρώπης, αφού προηγουμένως έχει εκχωρήσει εδάφη σε Βουλγαρία και Ιταλία. «Μου διεμηνύθη εκ μέρους του Χίτλερ η σύστασις να αποφύγω οιονδήποτε μέτρον δυνάμενον να θεωρηθή από την Ιταλίαν πρόκλησις. Έκαμα το παν διά να μην μπορούν οι Ιταλοί να εμφανισθούν ως δυνάμενοι να έχουν όχι αφορμάς ευλόγους, αλλ’ ούτε ευλογοφανές παράπονον εκ μέρους μας, αν και από την πρώτην στιγμήν αντελήφθην τι πράγματι εσήμαινεν η όλως αορίστως σύστασις του Βερολίνου. (...) Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις προς την κατεύθυνσιν του Άξονος μού εδόθη να εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θα μπορούσε να είναι μία εκουσία προσχώρησις της Ελλάδος εις την “Νέαν Τάξιν”. Προσχώρησις που θα εγένετο λίαν ευχαρίστως δεκτή από τον Χίτλερ ως “εραστήν του

ελληνικού πνεύματος”. Συγχρόνως όμως μου εδόθη να εννοήσω ότι η ένταξις εις την Νέαν Τάξιν προϋποθέτει προκαταρκτικήν άρσιν όλων των παλαιών διαφορών με τους γείτονάς μας, και ναι μεν αυτό θα συνεπήγετο φυσικά θυσίας τινάς διά την Ελλάδα, αλλά αι θυσίαι θα έπρεπε να θεωρηθούν απολύτως “ασήμαντοι” εμπρός εις τα “οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα” τα οποία θα είχεν διά την Ελλάδα η Νέα Τάξις εις την Ευρώπην και εις την Βαλκανικήν», φέρεται να λέει ο Μεταξάς, διευκρινίζοντας πως οι «θυσίες» περιελάμβαναν την απώλεια της Ηπείρου μέχρι την Πρέβεζα για λογαριασμό της Ιταλίας και της Αλεξανδρούπολης υπέρ της Βουλγαρίας.

Στη συγκεκριμένη συνέντευξη, ο Ι. Μεταξάς «προφητεύει» πως η Γερμανία θα χάσει τον πόλεμο και εξηγεί τη μεταστροφή από «γερμανόφιλο» σε «αγγλόφιλο». «Εγώ από σήμερον ακολουθώ πολιτικήν Βενιζέλου. Οι Γερμανοί δεν θα νικήσουν», για να συμπληρώσει πως θα ακολουθήσει «πολιτική συνταυτισμού της τύχης μας με την τύχην της Δυνάμεως διά

την οποίαν, όπως και διά την Ελλάδα, η θάλασσα είναι ανέκαθεν, όχι εμπόδιο που χωρίζει, αλλά υγρά λεωφόρος που συνδέει». «Εκάμαμεν ό,τι ήτο δυνατόν διά να μην έχωμεν το

παραμικρόν άδικον. Συνεπώς έχομεν με το μέρος μας το δίκαιον», είναι ουσιαστικά η φράση με την οποία κλείνει την ενημέρωση στους δημοσιογράφους. Από αυτό το ιστορικό ντοκουμέντο που σκιαγραφούνται διακρατικές σχέσεις, γεωπολιτικές ισορροπίες και η

θέση της Ελλάδας στη διπλωματική σκακιέρα του τότε, προκύπτουν σοκαριστικές ομοιότητες με το σήμερα: Νέα Τάξη, «συστάσεις» για αποφυγή θερμού επεισοδίου και εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, προσήλωση στο Δίκαιο, όροι και φράσεις απολύτως επίκαιρες.

Και μια παρακαταθήκη από έναν αμφιλεγόμενο για πολλούς πολιτικό, που ωστόσο στην κρίσιμη ώρα δήλωσε «παρών», βάζοντας τη χώρα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας: Την απόφαση για συνέχιση της εξωτερικής πολιτικής ενός αντίπαλου πολιτικού, οδηγία που

χρειάζεται να παραμένει εν ενεργεία και σήμερα, προκειμένου η ελληνική διπλωματία να έχει πυξίδα, σταθερές συμμαχίες και διαχρονικούς στόχους.

Editorial